विश्वकै सबैभन्दा सानो, चामलको दाना जत्रो पेसमेकर बनाउन सफलता

मुटुको धड्कनलाई सामान्य राख्न प्रयोग गरिने पेसमेकर अब चामलको दाना भन्दा पनि सानो आकारमा चाँडै उपलब्ध हुन सक्छ । यसबारे जानकारी नेचर जर्नलमा प्रकाशित भएको छ । विशेष कुरा के छ भने यसलाई प्रत्यारोपण गर्न शल्यक्रिया को आवश्यकता पर्दैन ।

मेडिकल वैज्ञानिकहरूले पेसमेकरको आकार र यसलाई फिट गर्ने प्रक्रियालाई झनै सरल बनाएका छन । चाडै नै यस्तो पेसमेकर उपलब्ध हुनेछ, जुन चामलको दाना भन्दा पनि सानो हुनेछ । नर्थवेस्टर्न विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले नवजात शिशुहरूलाई ध्यानमा राखेर यो बनाएका हुन्, तर यसको प्रयोग सबै उमेर समूहका बिरामीहरूले गर्न सक्नेछन् ।

संसारकै सबैभन्दा सानो पेसमेकर

ब्याट्री विनाको यो पेसमेकर अस्थायी प्रयोगका लागि बनाइएको छ र शरीरको तरल पदार्थ (बडी फ्लुइड) बाट चार्ज हुन्छ । वैज्ञानिकहरूका अनुसार यो उपकरण एक लगाउन मिल्ने यन्त्र (वेयरेबल डिभाइस) सँग जडान हुन्छ, जुन अनियमित मुटुको धड्कन पत्ता लगाउँछ । जब मुटुको धड्कन असामान्य देखिन्छ, यसमा एउटा बत्ती बल्छ र पेसमेकर सक्रिय हुन्छ ।

नवजात शिशुका लागि विशेष डिजाइन

नर्थवेस्टर्नका मुटु रोग विशेषज्ञ इगोर एफिमोभका अनुसार करिब १ प्रतिशत नवजात शिशु जन्मजात मुटुको समस्या लिएर जन्मिन्छन्। यस्ता शिशुलाई शल्यक्रिया पछि केही समय मात्र अस्थायी पेसमेकरको आवश्यकता पर्छ। करिब सात दिनमा धेरै जसो शिशुको मुटु आफैँ ठीक हुन्छ, तर ती सात दिन निकै महत्वपूर्ण हुन सक्छन्। त्यस कारण, यो सानो पेसमेकर निकै प्रभावकारी मानिन्छ।

सजिलै इम्प्लान्ट गर्न सकिने

हाल पेसमेकर लगाउन शल्यक्रिया गर्नुपर्छ, तर यो नयाँ पेस मेकरलाई शरीर भित्र फिट गर्न सर्जरीको आवश्यकता पर्दैन । यसलाई सिरिन्जको माध्यम बाट सजिलै प्रत्यारोपण गर्न सकिन्छ । यसको अर्को विशेषता के छ भने, जब यसको आवश्यकता सकिन्छ, यो पेसमेकर शरीर भित्रै घुलि जान्छ ।

मुटुको धड्कनको महत्व

स्वस्थ जीवन बाच्न केवल मुटु धड्किनु मात्र पर्याप्त हुँदैन, बरु यसको गति पनि सही हुन आवश्यक छ । असामान्य मुटुको धड्कन आपतकालीन अवस्थामा जान सम्म लिन सक्ने खतरा रहन्छ । जब मुटुको गति निकै सुस्त हुन्छ, तब पेसमेकरको प्रयोग गरिन्छ । हालको अवस्थामा, पेसमेकरलाई बायाँ काँधको हड्डी नजिक शल्यक्रिया गरेर प्रत्यारोपण गरिन्छ ।