सजिउन (मुनगा) : एक चमत्कारी औषधीय वृक्ष
सजिउन, ड्रमस्टिक, मोरिंगा, जसलाई मधेस क्षेत्रमा मुनगा वा सहजनको रूपमा चिनिन्छ, एक बहु उपयोगी औषधीय वृक्ष हो। यसको फूल, पात, फल, जरो जस्ता सबै भाग औषधीय गुणले भरिपूर्ण मानिन्छन्। यो १० मिटरसम्म अग्लो हुन सक्ने रुख हो, जसको निरन्तर सेवनले विभिन्न स्वास्थ्य समस्याबाट मुक्ति दिलाउन सक्छ।
भारतको उत्तर प्रदेश स्थित रिजनल फुड रिसर्च एन्ड एनालिसिस सेन्टर, लखनउ द्वारा गरिएको अनुसन्धान अनुसार, सजिउन प्राकृतिक औषधीय गुणले भरिपूर्ण छ। यसको सेवनले धेरै रोगहरूको रोकथाम तथा उपचारमा मद्दत पुग्ने वैज्ञानिक प्रमाणहरू पाइएका छन्।
सजिउनमा पाइने पोषण तत्वहरू
सजिउनमा विभिन्न आवश्यक पोषण तत्वहरू प्रशस्त मात्रामा पाइन्छन्, जसमध्ये प्रमुख हुनः
- भिटामिन ए, बी, र सी – यिनले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनू का साथै आँखा, छाला, र कपालको स्वास्थ्य सुधार गर्छन्।
- फलाम – रक्त अल्पता (एनीमिया) को समस्या समाधान गर्न सहायक।
- प्रोटिन र फाइबर – पाचन प्रक्रियालाई स्वस्थ राख्ने र शरीरलाई आवश्यक पोषण प्रदान गर्ने।
- क्याल्सियम, फस्फोरस, र अन्य खनिज तत्व – हड्डी बलियो बनाउने र शरीरलाई सन्तुलित राख्ने।
स्वास्थ्य लाभहरू
- आँखा र दृष्टि सुधारः सजिउनको सेवनले भिटामिन ए को कमीले हुने रतअन्धोपन (नाइट ब्लाइन्डनेस) रोकथाम गर्न मद्दत गर्छ।
- रक्त अल्पता नियन्त्रणः फलामको भरपूर स्रोत भएकोले, यसले शरीरमा हेमोग्लोबिनको स्तर बढाउँछ।
- एन्टिबायोटिक गुणः यसमा जीवाणु नाशक गुण भएकोले पेट सम्बन्धी विकार तथा संक्रमणको उपचारमा उपयोगी मानिन्छ।
- पाचन प्रणाली सुधारः सजिउन पेटका सबै प्रकारका समस्याको लागि लाभदायक मानिन्छ, जसले पाचन प्रक्रियालाई सक्रिय बनाउँछ।
- गठिया (आर्थराइटिस) र मोटो पन नियन्त्रण: यो वायुनाशक गुणयुत्त भएकोले, बोसो घटाएर मोटो पना कम गर्छ र गठियाको समस्या कम गर्न मद्दत गर्छ।
- कपाल झर्ने समस्यामा लाभदायकः सजिउनको नियमित सेवनले कपाल झर्न कम गर्छ र नयाँ कपाल उम्रन सहयोग गर्छ।
- नपुंसकता उपचारमा प्रभावकारीः आयुर्वेदअनुसार, सजिउन वीर्य वर्धक औषधिको रूपमा समेत प्रयोग गरिन्छ।
औषधीय प्रयोगहरू
आयुर्वेदमा सजिउनका पात, जरो, फूल, बीउ, फल आदिको विभिन्न रोगहरूको उपचारमा प्रयोग गरिन्छ। यसको विभिन्न अंशबाट औषधिहरू बनाइन्छन्, जुन स्वास्थ्यका लागि अति लाभदायक हुन्छ।
सजिउन प्रकृतिले प्रदान गरेको एक बहुमूल्य औषधीय वृक्ष हो, जसको नियमित सेवनले शरीरलाई आवश्यक पोषण प्राप्त हुन्छ र विभिन्न रोगहरूको रोकथाम गर्न सकिन्छ। आयुर्वेद तथा आधुनिक अनुसन्धानहरूद्वारा समेत यसको औषधीय महत्व पुष्टि भइसकेको छ, जसले गर्दा यसलाई ‘चमत्कारी वृक्ष’ को रूपमा लिइन्छ। (आयुर्वेदका विशेषज्ञ र आधुनिक चिकित्सा पद्धतिका विज्ञ वाट चिकित्सा समीक्षा गरिएको स्वास्थ्य सामाग्री)
प्रतिक्रिया दिनुहोस