मंकीपक्स भाइरस ले मस्तिष्क मा आक्रमण गर्छ, मस्तिष्कका कोशिकाहरूलाई निशाना बनाउँछ

एक नया अध्ययनले एमपक्स अर्थात् मंकीपक्स भाइरसले मस्तिष्कका कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्ने देखाएको छ, जसले न्युरोलोजिकल लक्षणहरू निम्त्याउँछ, मस्तिष्कमा समस्या ल्याउन सक्छ । यसअघि यो भाइरसले छाला र शरीरका अन्य अङ्गलाई मात्र असर गर्छ भन्ने विश्वास गरिएको थियो ।

नेशनल एकेडेमी अफ साइन्सेजको जर्नलमा प्रकाशित यो अनुसन्धान यस भाइरसबाट संक्रमित भएकाहरूका लागि चिन्ताजनक छ । एमपक्स भाइरस मुख्यतया नजिकको शारीरिक सम्पर्कबाट फैलिन्छ र यसले ज्वरो र शरीरमा दुखाइका साथै साना बिमिरा जस्ता लक्षणहरू निम्त्याउँछ । विश्व स्वास्थ्य संगठन ले सन २०२३ को २८ नोभेम्बरमा एउटा स्टेटमेन्ट जारी गरेर मंकीपक्स को नाम परिवर्तन गरेर ‘एमपक्स’, गरेको थियो ।

सन २०२३ को मइ महिना देखि यो भाइरसको ठूलो प्रकोप भएको थियो, जसमा १०० भन्दा बढी देशहरूमा ८६ हजार ९०० भन्दा बढी मानिस संक्रमित भएका थिए ।

अब अल्बर्टा विश्वविद्यालयका अन्वेषकहरूले मानव मस्तिष्कको कोशिकाहरूलाई प्रयोगशालामा एमपक्स भाइरसबाट संक्रमित गरे । यो अनुसन्धानले पत्ता लगायो कि एमपक्स भाइरसले मस्तिष्कको कार्यमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने एस्ट्रोसाइट्स नामक कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्छ । यसले मस्तिष्कमा धेरै छिटो प्रतिरक्षा प्रतिक्रिया शुरु हुन्छ ।

अनुसन्धान अनुसार मस्तिष्कमा सबैभन्दा सामान्य रूपमा पाइने स्नायु कोशिकाहरू एस्ट्रोसाइट्स हुन् । एमपक्स भाइरसले सजिलै यी कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न सक्छ र मस्तिष्कका कोशिकाहरूलाई मार्न सक्छ, जसलाई पाइरोप्टोसिस भनिन्छ।

अहिले सम्म मन्कीपक्स भाइरस छाला, यौन सम्पर्क वा श्वास प्रश्वासका थोपाहरूबाट सर्ने मानिन्थ्यो । हालैका प्रकोपहरूमा, पुरुष समलिङ्गीहरू बीचमा विशेष गरी उच्च घटनाहरू देखिएका छन् । यसमा ज्वरो, शरीर दुख्ने र पिम्पल जस्ता लक्षणहरू सामान्य छन्, तर मानसिक लक्षणहरू जस्तै टाउको दुखाइ, मानसिक भ्रम र एटैक पनि देखिन्छन्, जसले मस्तिष्कको तन्तुमा सुन्न्याइ लाई संकेत गर्छ।

अनुसन्धान अनुसार मन्कीपक्सका बढ्दो केसहरू र विशेष गरी मानसिक समस्याहरूलाई ध्यानमा राख्दै, यो भाइरसले मस्तिष्कलाई कसरी असर गर्छ भनेर बुझ्न महत्त्वपूर्ण थियो । यो पहिलो अध्ययन हो जसमा मस्तिष्कका कोशिकाहरूलाई एमपक्स भाइरसबाट संक्रमित गरेर अध्ययन गरिएको हो।

यद्यपि, अनुसन्धान कर्ताहरूले उपचारको सम्भावना पनि पत्ता लगाएका छन्। उनीहरूले डाइमेथिल फ्युमरेट नामक औषधिले एमपक्स ले संक्रमित कोशिकाहरूलाई हुने क्षतिलाई कम गर्न सक्छ । यो औषधि युरोपमा सोराइसिसकाे उपचार गर्न प्रयोग गरिन्छ र क्यानडा र संयुक्त राज्यमा पनि मल्टिपल स्क्लेरोसिसको उपचार गर्न दिइन्छ।

यो उल्लेखनीय छ कि हालएमपक्सको उपचारका लागि दुई वटा एन्टिभाइरल औषधि र एक खोप उपलब्ध छ । अनुसन्धानकर्ताहरुकोअनुसार उनीहरूलेबाँदरर मस्तिष्कमा आफ्नो अनुसन्धान जारी राख्नेछन् र यो पनि पत्ता लगाउनेछन् कि किनएचआईभीसंक्रमितव्यक्तिहरूमाएमपक्सबढी गम्भीर हुन्छ र यसको मृत्यु दर बढी किन छ ।