टीबी पत्ता लगाउने नयाँ तरिका, दिसा परिक्षण

क्षयरोग पत्ता लगाउनका लागि परम्परागत रूपमा खकार परीक्षणमा निर्भर रहँदै आएका विज्ञानले अब दिसा परीक्षणको माध्यमबाट एचआईभी सङ्क्रमित व्यक्तिहरूमा टीबी पत्ता लगाउन सफल भएका छन् ।

यो अनुसन्धान द ल्यान्सेट माइक्रोब नामक वैज्ञानिक जर्नलमा प्रकाशित भएको हो । अनुसन्धानमा पत्ता लागेको छ कि आणविक परीक्षण, जसलाई एक्सपर्ट एमटीबी/आरआईएफ अल्ट्रा भनिन्छ र जुन अहिले सम्म बालबालिकाका लागि मात्र सिफारिस गरिएको थियो, एचआईभी सङ्क्रमित वयस्कहरू मा टीबी पत्ता लगाउनको लागि एउटा वैकल्पिक तरिका हुन सक्छ ।

स्पेनको बार्सिलोना इन्स्टिच्युट फर ग्लोबल हेल्थको नेतृत्वमा गरिएको अनुसन्धान टोलीले यो विधिले उक्त जनसङ्ख्यामा रोगको पहिचानमा महत्वपूर्ण परिवर्तन ल्याउन सक्ने उल्लेख गरेको छ ।

अनुसन्धानकर्ता जर्ज विलियम कासुलेका अनुसार, एचआईभी सङ्क्रमित व्यक्तिहरूमा टीबी लाग्ने जोखिम धेरै हुन्छ, तर परम्परागत परीक्षणहरूको संवेदनशीलता कम हुने भएकाले ती अवस्थामा रोग पत्ता लगाउन गाह्रो पर्छ ।

सन् २०२३ मा टीबीका कारण १२.५ लाख मानिसको मृत्यु भएकोमा, ती मध्ये १३ प्रतिशत एचआईभी सङ्क्रमित थिए । हाल टीबी पत्ता लगाउन खकारको नमुनाको परीक्षण गरिन्छ ।

एचआईभी सङ्क्रमित व्यक्तिहरूका लागि खकार परीक्षण सँगै पिसाब मार्फत एन्टिजन पत्ता लगाउने परीक्षण पनि सिफारिस गरिन्छ । तर खकारमा ब्याक्टेरिया यति कम सङ्ख्यामा हुन्छ कि पहिचान गर्न गाह्रो हुन्छ । यस समस्याको समाधानको लागि अनुसन्धान कर्ताहरूले मल परीक्षणमा ध्यान केन्द्रित गरेका थिए ।

टिमले डिसेम्बर २०२१ देखि अगस्ट २०२४ सम्म इस्वातिनी, मोजाम्बिक र युगाण्डाका स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा एचआईभी र शङ्का गरिएको टीबी भएका १५ वर्षभन्दा माथिका ६७७ जना बिरामीहरूलाई सहभागी गराएका थिए । नतिजामा देखिएको छ कि मल परीक्षणको संवेदनशीलता २३.७ प्रतिशत र विशिष्टता ९४.० प्रतिशत थियो ।