पेसागत रोग मा होमियोप्याथिकको भूमिका

मानिस र वातावरण बीच घनिष्ठ सम्बन्ध छ। मानिस बसेको परिवेशले उसको मन र शरीरमा प्रभाव पार्छ। त्यसैगरी, काम गर्ने वातावरणको अवस्थाले कामदारहरूमा सकारात्मक वा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ ।

कामदारको विचलित मनले उसको काम गर्ने क्षमतालाई असर गर्छ, जसले गर्दा समग्र कम्पनीको उत्पादकत्वमा असर पर्ने गरेको पाइएको छ ।

कर्मचारीहरू आर्थिक तनाव, जागिर सम्बन्धी समस्याहरू, वरिष्ठ वा सहकर्मीहरू बीचको झगडा, पेसा गत खतराहरू, चोटपटक आदिबाट प्रभावित हुन्छन् । धेरै कामदारहरू प्रकाश, गर्मी, विकिरण, रसायन, हानिकारक ग्याँस, कीटनाशक विषाक्त भारी धातुहरू जस्ता एजेन्टहरूको सम्पर्कमा छन्। प्रदूषकहरू, जीवाणुहरू र भाइरसहरू, फङ्गस (च्याउ), कीराहरू आदि जस्ता जैविक एजेन्टहरू को साथै मनोसामाजिक खतराहरू पनि प्रमुख कारकहरू मध्ये एक हो किनभने मन र शरीर एक अर्कालाई असर गर्न सक्ने घनिष्ठ रूपमा सम्बन्धित निकायहरू हुन्।

यी सबै तथ्यलाई मध्यनजर राखेर विज्ञहरूले कर्मचारीहरूलाई नजिकबाट नियाल्छन् र उनीहरूका समस्याहरू उचित वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट समाधान हुन्छन्। पेसागत स्वास्थ्यले कामदारहरूको शारीरिक, मानसिक र सामाजिक कल्याणको उच्चतम स्तरलाई बढावा दिन र कायम राख्नको लागि रोजगारीका सबै क्षेत्रहरूमा निवारक औषधिको प्रयोग समावेश गर्दछ। यस विशेष क्षेत्रले बनाएका मापदण्डहरूले कामदारहरूलाई जोखिम कारकहरूबाट जोगाउन र रोगहरूबाट जोगाउन मद्दत गर्दछ।

स्वास्थ्य प्रवर्द्धन बाहेक, यसले विशेष सुरक्षा, प्रारम्भिक निदान र उपचार, अपाङ्गता भएका कामदारहरूको पुनर्स्थापना गर्ने लक्ष्य राख्दछ। यी लक्ष्यहरूको व्यावहारिक प्रयोगको लागि सम्बन्धित अधिकारीहरूले मनोवैज्ञानिक, मनोचिकित्सक, डाक्टर, श्रम अधिकारी, जीवन शैली विशेषज्ञहरू को टोली नियुक्त गरेका छन्।

होमियोप्याथीले पेसागत रोगहरूको व्यवस्थापनमा ठूलो मद्दत गर्दछ किनकी यसले धेरै हदसम्म सबै प्रकारका व्यावसायिक खतराहरूबाट निम्त्याउने हानिकारक प्रभावहरूलाई रोक्न सक्छ। होमियोप्याथिक औषधिको उचित प्रयोगले शरीर र मनलाई सबै मनोवैज्ञानिक आघातबाट मुक्त गर्न सक्छ। यसले निको हुन नसक्ने अवस्थामा पनि प्रशामक उपचार दिएर व्यवस्थापन गर्न सक्छ।

पेसागत रोगहरूको क्षेत्रमा होमियोप्याथीको भूमिकामा प्रकाश पार्नको लागि सेन्थेसिस र मर्फिको रिपर्टरीमा दिइएका केही रुब्रिक्स / सब-रुबरिक्स उदाहरण को लागि तल उल्लेख गरिएको छ ।

मन र पेसा

मन- चिन्ता- पैसाको कुरा, बारे: bry, calc.fl, calc.sil, choc

मन- एकाग्रता- कठिन- काम गर्दा: hydrog, plect

मन- भ्रम- अयोग्य- काम, को लागि: meph

मन- भ्रम- काम- हानि, उसलाई गर्छ: arg.n

मन- डर- मानसिक परिश्रम, साहित्यिक कार्य: nux.v, sil, sulph

मन- हतार, हतार- काममा: calc.fl, cimic, op, sep, sul.ac, sul.i

मन- घर समाल्न – महिला- असक्षम: lyc, nx.v, sil, sulph

मन- उदासीनता- बौद्धिक पेसा- सामान्य: androc

मन– आलस्य– काममा ढिलाइ हुने : cench, nat.n

मन- पेसा- निरन्तर परिवर्तनशील: sanic

मन- धृष्टता- सेवक- प्रमुखहरूसँग को : lyc, nat.m

मन- अधीनस्थ को अगाडि – कठोर – माथिल्लो तहको अगाडि – निहुरिनु ; Lach, lyco, plat, verat,

काम गर्दा हुने

ढाड दुख्ने- झुक्नु- बगैँचामा काम गर्दै- पछि: agar

घुँडा दुख्ने – बर्से (घरेलु कामदार) को: arn, calc.p, nat m, sil, stict

हात खुट्टा – दुखाइ- पसल मा काम गर्ने केटीहरू को : squil

आँखा- केमोसिस- साँझ- काम- गर्दा: mez

हात खुट्टा- कडापन- औँलाहरू- कैँचीले लुगा काट्दा: con

टाउको – दुखाइ – काम – बाट: anac, bufo, pic-ac

मन- काम – लुगा धुने कार्य ले – बढ्नु -sep

मन- रोगहरू- प्रमुख र अधीनस्थहरू बीचको मतभेद: Ars Lyco, Nux.v,

श्वासप्रश्वास- कठिन- एथलेटिक्स, मा: coca

सुत्नु- निद्रा- दिउँसो- काम गर्दा: nat.ar

सुत्नु- निन्द्रा – उभिएर काम गर्दा: phel

आपतकालीन- अत्याधिक परिश्रम: arnica, rhus-t, Ham, mil, ars

आपतकालीन- लेखकहरू क्र्याम्प:, mag phos, stann, ruta,

निद्रा – निद्रा नलाग्ने – night watching बाट: cocc

मन- डर- व्यापार असफलता: arg.n, lyc, psor, sil

मन – उपेक्षा – व्यवसाय: op, opun.s, sulph

मन- डरपोक- व्यापार, लेनदेनमा: op।

मन- निरुत्साहित- व्यापार, घृणा: calc, puls

निद्रा- ब्यूँझने- बारम्बार- व्यापारको बारेमा सोच्दै, साथ: ham;

मसिनो काम गर्दा

ढाड दुख्ने- सिलाई, जबकी: iris, sec

हात- दुख्ने- नाडी- सिलाई गर्दा: kali.c, lach

हात- क्र्याम्प्स- औँलाहरू- सिलाई: kali.c.

हात – सुन्नता- हात- सिलाई गर्दा: crot.h

आँखा- दुखाइ- सिलाई, मसिनो काममा: carb.v, coloc, con, merc, nat.m, ruta

आँखा – रातोपन – सिलाई: arg.nit, nat.m, ruta

टाउको- भारीपन – सिलाई गर्दा: petr

टाउको दुखाइ- सिलाई: cina, lac.c

दृष्टि- मन्द- परिश्रम- मसिनो काम: agar,calc nat.m, ruta,

दृष्टि- हाइपरमेट्रोपिया- मसिनो काममा आँखाको अत्यधिक प्रयोग: arg.n

दृष्टि- दृष्टिको हानी- परिश्रम- सिलाई,: berb, nat.m, ruta

शारीरिक श्रम

ढाड दुख्ने – शारीरिक श्रम, बाट:sulph

ढाड दुख्ने- दुख्ने- लम्बर क्षेत्र- झुकेर- बगैँचामा काम गर्दै- पछि: agar

कम्मर – कमजोरी – शारीरिक श्रम: lach, nat.m, sil

हात – काँप्ने- हात- म्यानुअल श्रम- merc, plb, sil।

श्वासप्रश्वास- कठिन- शारीरिक श्रम: am.m, bov, lach, nat.m, nit.ac, sil

मेकानिकल चोटहरू

सामान्य- चोटपटक (प्रहार, घाउ, लड्नु):arnica, clendula, camph, canabis I, con, hep, hyper, puls, rhus t, sul.ac

आपतकालीन- चोटपटकहरू: arg.m, arn, bad, cic, con, dros, form, glon, ham, hep, hyper, iod, led, lith, olnd, phos, puls, ruta,

इमर्जेन्सी-कटहरू: arn, clendula carb.v, cic, ham, hyper, lach, led, nit.ac, phos, sil, staph, sul.ac

संगीत, गायन

खोकी- पियानो बजाउँदा- जब: ambr, calc, cham, kali.c, kreos, ph.ac।

हातखुट्टा- क्र्याम्प्स- औँठा- पियानो बजाउने: zinc

हातखुट्टा- निदाउनु – औँलाहरू-पियानो बजाउँदै, जबकी: sulph

हात-खुट्टा- क्र्याम्प्स- औँलाहरू- हात बाउँडिनु पियानो वा भायोलिन बजाउँदै: mag.p

स्वरयन्त्र र श्वासनली – दुखाइ, स्वर-गायकहरूमा: Arum-t, arg-n lach, rhus-t stann, all-c, arnica zinc

स्वरयन्त्र र स्वास नली- सुन्निनु-स्वरनली – गायकहरूको-: ant.c, arg.met, arg nit, mang

स्वरयन्त्र र स्वास नलि– स्वरनली- आवाज-लोप हुनु- गायकहरूमा: arg.met, arg.nit arn, arum.t, bry, caust, graph, mang,

मन- मञ्च डर- गायकहरू र वक्ताहरू: gels

वायुमण्डल र भौतिक शक्तिहरूको एक्सपोजर

जाडो- एक्सपोजर, काम पछि- माटो-मा: calc

जाडो- पानी- बाट काम गर्दै: calc, rhust

टाउको दुखाइ- प्रकाश-ग्याँस, अन्तर्गत काम गर्दै: bell, glon, nat.c, nat.s।

श्रवण शक्ति – क्षीण हुनु- पानीमा काम गर्दा: Calc

छाला-पोल्ने-चिसो पानीमा – कामपछि: Thuja

आपतकालीन- फ्रस्टबाइट: agricus, alum, nat.c, nux.v, paeon, petr, puls, sil, staph,

आपतकालीन- लेक लाग्नु-: acon, arni, cal.c, carb veg, coca, lach, op, SIL

आपतकालीन-सनस्ट्रोक: amel n, bella, glon, lach, nat.c, verat

आर्सेनिक विषाक्तता: Carb-v, lech, merc hep ARS. ars-I ferrum, phos. ip, verat

ढल- ग्याँस विषाक्तता: bapt,, phyt, pyrog, tub

कोइला ग्याँस, बाट: acet.ac, am.c, arn, bell, borx, bov, carb.v, carbn.s, coff, ip, lach, op, phos, sec।

फलाम, दुरुपयोग पछि: ars, calc.p, chin, chinn.ar, cupr, hep, iod, ip, merc, nat.m, puls, sulph, thea, verat,

पक्षाघात-विषाक्त-सीसा: alumn, ars, cupr, kali.i, nux.v, op, , plb, sul.ac।

स्टोन कटर, सिलिकोसिका लागि: agar-st, ars, brom, calc, ip, lyc, mag.m, nat.ar, nat.c, puls, sil, sulph

फोक्सो- दम- धूलो, सास फेर्नबाट: blatta, brom, ipicac, Kali-c, poth, sil

आपतका लीन- हवाई यात्रा रोग: ars, bell, bor, coca, cocc, psor

(डा.मिश्र वरिष्ठ होमियोप्याथिक चिकित्सक हुन)